"برهان"

    اصل شبهه

برخی بر اساس مبانی عقلی و نقلی شبهه ای را ذکر نموده اند که: از آدم و حوا دو فرزند به نام هابیل و قابیل به وجود آمدند و سلسله نسل از آنها پدید آمد، نسل آدم چگونه انتشار پیدا کرد؟
فرزندان حضرت آدم با چه کسانی ازدواج کرده اند؟ آیا آنان با خواهران خودشان ازدواج کرده اند؟ آیا آنان با همسرانی از جنس ملک یا جن ازدواج کرده اند؟ آیا آنان با انسان های دیگر ازدواج کرده اند؟ اگر با خواهران خود ازدواج کرده باشند با توجه به حرمت ازدواج برادر و خواهر در تمام ادیان و شرایع، چگونه این ازدواج قابل توجیه است؟ آنها می گویند در اسلام ازدواج با محارم حرام است بنابراین انسان چگونه پس از حضرت آدم تکثیر یافته است؟
آنها بیان می دارند که قرآن منحصر بودن نسل انسان در آدم و حوا، تنها با ازدواج فرزندان آنها با همدیگر را اثبات نموده است. اولین سؤالی که با این سخن پیش می آید، این است که این عمل در اسلام و بنا به آنچه که معروف است در سایر شرایع، حرام و ممنوع بوده است. اگر بگوییم بنا به مصلحتی بوده باز اشکال می شود که تجویز چنین ازدواجى (ازدواج خواهر و برادر) هم مخالف با فطرت بشر و همچنین، مخالف با شرایع انبیا است که آن نیز طبق فطرت است، هم چنان که خداى عز و جل فرموده: «فأقم وجهک للدین حنیفا فطرت الله التی فطر الناس علیها لا تبدیل لخلق الله ذلک الدین القیم؛ پس روى خود را با گرايش تمام به حق به سوى اين دين كن با همان سرشتى كه خدا مردم را بر آن سرشته است آفرينش خداى تغييرپذير نيست اين است همان دين پايدار ولى بيشتر مردم نمى‏ دانند.» (روم/ 30)
حاصل مفاد آیه این است که شرایع الهى همه مطابق با فطرت است و دین پایدار هم دینى است که چنین باشد. همچنین آنها شبهه وارد نموده اند که اینگونه ازدواج با قوانین طبیعى یعنى قوانینى که قبل از پیدایش مجتمع صالح در بشر به منظور سعادتش، در انسان ها جارى بوده نمى سازد، زیرا اختلاط و انسى که در بین افراد یک خانواده برقرار است غریزه شهوت و عشق ورزى و میل غریزى را در بین خواهران و برادران باطل مى کند، و به قول مونتسکیو حقوقدان معروف در کتابش روح القوانین: «علاقه خواهر برادرى غیر از علاقه شهوانى بین زن و مرد است.» او می گوید: «این عمل مخالف قوانین طبیعی است چرا که بر اساس قانون طبیعت، اجتماع انسانی برای سعادت او شکل گرفته است ولی آمیزش درون خانواده و منزل غریزه عشق و محبت بین خواهر و برادر را از بین می برد.»

عناصر منطقی شبهه

1- طبق آیات قرآن نسل انسان در آدم و حوا، تنها با ازدواج فرزندان آنها با همدیگر منحصر بوده است.
2- در حالی که این موضوع اولا این عمل در اسلام و بنا به آنچه که معروف است در سایر شرایع، حرام و ممنوع بوده است و ثانیا بر خلاف فطرت انسانی و قوانین طبیعی است.
3- بنابراین اینکه قرآن فرموده نسل انسان در آدم و حوا، تنها با ازدواج فرزندان آنها با همدیگر منحصر بوده، درست نیست.

پاسخ شبهه

در کتابهای تاریخی در مورد چگونگی تولید مثل حضرت آدم و حوا (ع) نظرات مختلفی وجود دارد. تناسل طبقه اول انسان، یعنی آدم و همسرش از راه ازدواج بوده است که نتیجه اش متولد شدن پسران و دخترانی و به عبارت دیگر خواهران و برادرانی گردیده است و در این باره بحثی نیست، بحث در این است که طبقة دوم بشر یعنی همین خواهران و برادران چگونه و با چه کسانی ازدواج کرده اند؟ آیا ازدواج در بین خود آنان بوده و یا به طریقی دیگر صورت گرفته است؟ که در این رابطه با توجه به روایات و آراء دانشمندان سه نظریه مطرح می باشد.
1. ازدواج و تناسل فرزندان آدم (ع) به این نحو بوده است که خداوند برای هر یک از پسران و دختران، زوجی از فرشتگان و جنیان آفرید و اولاد آنها با یکدیگر به صورت پسرعمو و دخترعمو درآمدند و تکثیر نسل صورت گرفت. «زراره» به نقل از امام صادق (ع) در رد نظر اهل سنت پیرامون ازدواج برادران و خواهران با یکدیگر می گوید: «وای بر این گروه که نظرات آنها نه موافق نظرات فقهای حجاز است و نه مطابق آراء فقیهان عراق. خداوند دو هزار سال قبل از خلقت آدم امر فرمود تا بر لوح محفوظ نقش بندند که ازدواج برادر و خواهر با یکدیگر از محرمات است پس چگونه است اینگونه نظرات در حالی که ما هیچ اثری از حلیت این موضوع در کتب آسمانی مثل تورات و زبور و فرقان (قرآن) نمی یابیم به راستی که اینگونه برداشتها چیزی نیست مگر تقویت نظریه مجوسیان.»
آنگاه حضرت پیرامون پیدایش نسل آدم و ذریه او اینگونه فرمودند: «آدم (ع) در هفتاد بار زایمان حوا (ع) صاحب یکصد و چهل دختر و پسر شد (حضرت حوا در هر حمل صاحب دو قلو، یکی پسر و دیگری دختر، می شدند) تا اینکه هابیل به دست برادرش کشته شد. در مرگ او آدم آنقدر بی تابی کرد که تصمیم گرفت پنجاه سال از نزدیکی با حوا دوری گزیند، بعد از این مدت طولانی خداوند بر آنها عطیه ای بهشتی مرحمت فرمود، عصر روز پنج شنبه حوریه ای سیه چشم به نام«نزلة» از بهشت فرود آمد و به امر خداوند با «شیث» ازدواج نمود و فردای آن روز به هنگام عصر دیگر کنیزکی بهشتی به نام «منزلة» به امر خداوند از بهشت پایین آمده و به ازدواج فرزند دیگر آدم یعنی «یافث» درآمد. از همسر شیث پسری به دنیا آمد و نیز از همسر یافث دختری، و آن هنگام که آندو به حد بلوغ رسیدند با یکدیگر ازدواج نمودند سلف صالح و برگزیدگان از پیامبران یکی پس از دیگری پا به عرصه وجود نهادند.»
در حدیث دیگری علامه مجلسی به سند معتبر نقل می کند که امام باقر (ع) فرمودند: «از برای آدم چهار پسر متولد شد، پس خدا به ایشان چهار نفر از حورالعین فرستاد، پس هر یک از ایشان را به یکی از پسرهای خود داد، و چون فرزندان از ایشان به دنیا آمد خدا آن حوریان را به آسمان برد، و به این چهار نفر، چهار نفر از جن تزویج کرد و نسل از ایشان به هم رسید، پس هر حملی که در مردم هست از آدم هست، و هر حسن و جمالی که هست از حورالعین است، و هر بدصورتی و بدخلقی که هست از جن است.»
در روایتی دیگر از امام صادق (ع) نقل شده است که: «هنگامی که قابیل به سن بلوغ رسید با دخترکی از جنس جنیان به نام«جهانه» ازدواج نمود، بعد از آن خداوند هابیل را به آدم بخشید و او با حوریه ای بهشتی به نام «نزله» وصلت نمود.»
2. آنها، فرزندان آدم (ع)، با نسل های باقیمانده از نسل های پیشین ازدواج کردند. چرا که آدم (ع) نخستین انسانی نبود که بر این پهنا گام نهاده، بلکه پیش از او انسانهایی در روی زمین زندگی می کرده اند و منقرض شده اند چیزی که هست بقایایی از آنها در روی زمین وجود داشت که به تکثیر نسل کمک می کرد. در کتاب «توحید» صدوق از امام صادق (ع) روایتی آورده شده که در ضمن آن به راوی فرموده: «شاید شما گمان کنید که خدای عز و جل غیر از شما هیچ بشر دیگری نیافریده، نه چنین نیست بلکه هزار هزار آدم آفریده که شما از نسل آخرین آدم از آدم ها هستید.» و از امام باقر (ع) و امام سجاد (ع) نیز حدیثی به این معنا نقل شده است.
3. نظریه سوم ناظر به این است که ازدواج آنها با خودشان انجام گرفته و مجوز آن، ضرورت آغاز آفرینش و نبودن همسری دیگر بوده است. از امام سجاد (ع) در گفتگویی که با مردی قرشی داشته، نقل شده است که «هابیل با «لودا» خواهر هم قولوی قابیل ازدواج کرد و «قابیل» با «اقلیما»، همزاد و هم قولوی هابیل.» مرد قرشی گفت «اینکه عمل مجوسیان امروز است.» حضرت فرمود: «مجوسیان اگر این کار را می کنند و ما آن را باطل می دانیم برای این است که بعد از تحریم خدا آن را انجام می دهند.» و به سند صحیح از امام رضا (ع) در جواب اینکه: «نسل آدم چگونه به هم رسید؟» نقل شده که فرمود: «حوا حامله شد به هابیل و خواهر او در یک شکم، و در شکم دوم به قابیل و خواهر او، پس هابیل را به خواهر قابیل و قابیل را به خواهر هابیل تزویج نمود، و بعد از آن نکاح خواهران حرام شد.»
در جمع بندی اقوال باید بگوییم که علامه مجلسی طرفدار قول اول است و در رابطه با احادیثی که راجع به قول سوم نقل شده گفته است: «چون این احادیث موافق اهل سنت است، بر تقیه حمل کرده اند.»
علامه طباطبائی در «المیزان» در تفسیر آیه شریفه «و بث منهما رجالا کثیرا و نساء؛ شما را از نفس واحدى آفريد و جفتش را [نيز] از او آفريد و از آن دو مردان و زنان بسيارى پراكنده كرد.» (نساء/ 1) به شدت طرفدار قول سوم است. و می نویسد: «از ظاهر اطلاق آیه شریفه برمی آید که در انتشار نسل بشر غیر از آدم و همسرش هیچ کس دیگری دخالت نداشته، نه هیچ زنی از غیر بشر دخالت داشته، و نه هیچ مردی، چون قرآن کریم در انتشار این نسل تنها آدم و حوا را مبدأ دانسته و اگر غیر آدم و حوا مردی یا زنی از غیر بشر دخالت می داشت، می فرمود: «و بث منهما و من غیر هما» و یا عبارتی دیگر نظیر این را می آورد تا بفهماند که غیر از آدم و حوا موجودی دیگر نیز دخالت داشته است.

چگونی انتشار نسل حضرت آدم از نظر روایات

در کتاب خصال از امام باقر (ع) روایت کرده که فرمود: «خداى عز و جل در همین زمین از روزى که آن را آفریده، هفت عالم خلق کرده (و سپس برچیده) و هیچ یک از آن عوالم از نسل آدم ابوالبشر نبودند و خداى تعالى همه آنها را از پوسته روى زمین آفرید و نسلى را بعد از نسل دیگر ایجاد کرد و براى هر یک عالمى بعد از عالم دیگر پدید آورد تا در آخر آدم ابوالبشر را بیافرید و ذریه اش را از او منشعب ساخت.» و در نهج البیان شیبانى از عمرو بن ابى المقدام از پدرش ابى المقدام روایت آورده که گفت من از امام ابى جعفر (ع) پرسیدم: «خداى عز و جل حوا را از چه آفرید؟» فرمود: «این مردم در این باره چه مى گویند؟» عرضه داشتم: «مى گویند او را از دنده اى از دنده هاى آدم آفرید.» فرمود: «دروغ مى گویند، مگر خدا عاجز بود که او را از غیر دنده آدم خلق کند؟» عرضه داشتم: «فدایت شوم پس او را از چه آفرید؟» فرمود: «پدرم از پدران بزرگوارش نقل کرده که گفتند رسول خدا (ص) فرمود: خداى تبارک و تعالى قبضه اى (مشتى) از گل را قبضه کرد و آن را با دست راست خود مخلوط نمود (که البته هر دو دست او راست است) و آن گاه آدم را از آن گل آفرید و مقدارى زیاد آمد حوا را از آن زیادى خلق کرد.»
نظیر این روایت را مرحوم صدوق از عمرو نامبرده نقل کرده و در این میان روایاتى دیگر نیز هست که دلالت دارد بر اینکه حوا را از پشت آدم یعنى از کوتاهترین ضلع او (که سمت چپ او است) خلق کرده و همچنین در تورات در فصل دوم از سفر تکوین چنین آمده، لیکن هر چند چنین چیزى فى نفسه مستلزم محال عقلى نیست، اما آیات کریمه قرآن از چیزى که بر آن دلالت کند خالى است.
و در احتجاج از امام سجاد (ع) آمده که در حدیثى و گفتگویى که با مردى قرشى داشته سخن بدینجا رسانده که: «هابیل، با “لوزا” خواهر همزاى قابیل ازدواج کرد و قابیل با “اقلیما"، همزاى هابیل.» راوى مى گوید مرد قرشى پرسید: «آیا هابیل و قابیل خواهران خود را حامله کردند؟» فرمود: «آرى.» مرد عرضه داشت: «اینکه عمل مجوسیان امروز است.» راوى مى گوید حضرت فرمود: «مجوسیان اگر این کار را مى کنند و ما آن را باطل مى دانیم براى این است که بعد از تحریم خدا آن را انجام مى دهند.» آن گاه اضافه نمود: «منکر این مطلب نباش براى اینکه درستى این عمل در آن روز و نادرستیش در امروز حکم خدا است که چنین جارى شده، مگر خداى تعالى همسر آدم را از خود او خلق نکرد؟ در عین حال مى بینیم که او را بر وى حلال نمود، پس این حکم شریعت آن روز فرزندان آدم و خاص آنان بوده و بعدها خداى تعالى حکم حرمتش را نازل فرمود.»
مطلبى که در این حدیث آمده موافق با ظاهر قرآن کریم و هم موافق با اعتبار عقلى است، ولى در این میان روایات دیگرى است که معارض با آن است و دلالت دارد بر اینکه اولاد آدم با افرادى از جن و حور که برایشان نازل شدند ازدواج کردند، (و این روایات با اعتبار عقلى درست درنمى آید، زیرا خلقت جن و حوریان بهشتى مادى نیست و غیر مادى نمى تواند فرزند مادى بزاید) و خواننده محترم از آنچه گذشت حق مطلب را دریافت نمود.

چگونی انتشار نسل حضرت آدم از نظر آیات

از این که نسل حضرت آدم و حوا چگونه انتشار یافته است اقوال متعددی وجود دارند که شاخصه این اقوال آن است که با ظاهر قرآن کریم سازگار نیستند. قرآن کریم در سوره مبارکه نساء آیه اول می فرماید: «یا أیها الناس اتقوا ربکم الذی خلقکم من نفس واحدة و خلق منها زوجها و بث منهما رجالا کثیرا و نساء و اتقوا الله الذی تسائلون به و الأرحام إن الله کان علیکم رقیبا؛ اى مردم بترسید از پروردگار خود، آن خدایى که همه شما را از یک تن بیافرید و هم از آن جفت او را خلق کرد و از آن دو تن خلقى بسیار در اطراف عالم از مرد و زن بر انگیخت و بترسید از آن خدایى که به نام او از یکدیگر مسئلت و درخواست مى کنید (خدا را در نظر آرید) و درباره ارحام کوتاهى مکنید که همانا خدا مراقب اعمال شما است.» (نساء/ 1)
می بینیم در این آیه جز حضرت آدم و حوا (همسر او) عنصر دیگری را در خلقت آدمیان دخالت نداده است و تأکید دارد که تنها از این دو زنان و مردان فراوانی را خلق کرده است و همینطور در آیه 27 سوره اعراف فرماید: «یا بنی آدم لا یفتننکم الشیطان کما أخرج أبویکم من؛ ای فرزندان آدم شیطان شما را نفریبد، آن گونه که پدر و مادر شما را از بهشت بیرون کرد.» (ترجمه مکارم شیرازی) که باز می بینیم پدر و مادر تمام آدمیان را حضرت آدم و همسر او می داند و عنصر ثالثی را دخیل نمی داند.
طبق آیه اول سوره نساء، خدا پرورش دهنده انسانهاست و هموست که انسانها را از نسل یک نفر به وجود آورده که منظور حضرت آدم است و همسر او حوا را هم از او آفرید و از این دو نفر مردان و زنان بسیارى پدید آورد. کیفیت خلقت نوع بشر و تکثیر ذریه آدم و پدید آمدن انسانها از پدران و مادران بهترین وضعیت و حالت در ایجاد نوع بشر است. خداوند با قرار دادن غریزه جنسى در نهاد آدمى و شدت علاقه اى که به او نسبت به جنس مخالف داده، کارى کرده است که به طور طبیعى و بدون احتیاج به امر تشریعى نسل بشر در روى زمین باقى مانده است هر چند که امر تشریعى به ازدواج نیز به صورت استحبابى وجود دارد ولى غریزه جنسى آنچنان نیرومند است که خود به خود و حتى در میان اقوام وحشى نیز تولید مثل و تکثیر نسل وجود دارد. با توجه به متن قرآن و ظواهر آیات، شکى وجود ندارد که از دیدگاه قرآن نسل کنونى بشر به یک فرد به نام آدم مى رسد که خدا او را از خاک آفرید و از روح خود بر او دمید و او نخستین انسان روى زمین است که بدون پدر و مادر آفریده شده است.
مطلب دیگر اینکه طبق همین آیه، نسل بشر به یک تن مى رسد که همان آدم است و همسر آدم نیز از او به دنیا آمده. اکنون باید دید که منظور از این جمله چیست؟ و همسر آدم چگونه از خود آدم پدید آمده است؟ طبق بعضى از روایات، همسر آدم از دنده چپ آدم مخلوق شده و طبق بعضى از روایات دیگر، او پس از خلقت آدم از باقیمانده سرشت آدم آفریده شده است. البته در بعضى از آیات قرآنى هم آمده که خدا از خود شما همسرانى براى شما آفرید «خلق لکم من انفسکم ازواجا؛ از [نوع] خودتان همسرانى براى شما آفريد.» (روم/ 21) ولى این آیات مربوط به نسلهاى بعدى است و ناظر به جریان آدم و حوا نیست. اگر در سند روایاتى که به آنها اشاره شد تردید کنیم، باید بگوییم که ما از چگونگى خلقت حوا از آدم اطلاعى نداریم و فقط طبق آیه مورد بحث مى دانیم که حوا نیز از آدم آفریده شده است و نسل بشر به یک نفر مى رسد که نام او آدم است.
موضوع دیگرى که در اینجا قابل بررسى و تأمل است این است که از این آیه فهمیده مى شود که نسل بشر از آدم و همسر او ازدیاد پیدا کرده و مردان و زنان بسیارى در روى زمین پراکنده شده اند. در اینجا این سؤال پیش مى آید که فرزندان بلافصل آدم چگونه و با چه کسانى ازدواج کردند؟ و نسلهاى بعدى چگونه به وجود آمدند؟ از این آیه فهمیده مى شود که دختران و پسران آدم و حوا با یکدیگر ازدواج کرده اند و ازدواج خواهر و برادر یک حکم تشریعى و قراردادى است و این حکم در آن زمان نیامده بود و بعدها که نسل آدم تکثیر شد و نیازى به ازدواج خواهر و برادر نبود، این حکم از سوى خدا آمد و این هیچ گونه استبعادى ندارد.
زیرا طبق نص صریح قرآن بعضى از ازدواجهاى حرام، قبلا حرام نبوده و در شریعت اسلام حرام شده است مانند جمع کردن میان دو خواهر که در شریعتهاى قبلى جایز بود و یک مرد مى توانست همزمان با دو خواهر ازدواج کند ولى در شرع اسلام این امر ممنوع شد و ازدواج با خواهر همسر حرام اعلام شد. این نشان مى دهد که حرام بودن ازدواج با بعضى از زنها یک مسأله قراردادى است و ممکن است بعضى از زنها در زمانى حلال باشند و در زمانى طبق مصلحت جدیدى که پیش مى آید حرام باشند. بنابراین نباید در ازدواج فرزندان آدم با یکدیگر استبعاد کرد. چون ظاهر این آیه همین موضوع را مى رساند.
البته در بعضى از روایات آمده که فرزندان بلافصل آدم با حورى یا جنى ازدواج کردند و در بعضى از روایات آمده که حوا همیشه دوقلو مى زایید که یکى از آنها پسر و دیگرى دختر بود. پسر هر شکم با دختر شکم دیگر ازدواج مى کرد و شاید هم فرزندان آدم با بازماندگان انسانهاى پیشین ازدواج کردند چون طبق یک نظریه، آدم نخستین انسان در روى زمین نبود بلکه پیش از او هم انواع مشابهى از انسانها در روى زمین زندگى مى کردند که به تدریج نسل آنها قطع شد و خدا آدم را از خاک آفرید.

منـابـع

ناصر مکارم شیرازی- تفسير نمونه- جلد 3 صفحه 280-282

جعفر سبحاني- منشور جاويد- جلد 11 ص 111، جلد 4 ص 198

سید محمدحسین طباطبایی- ترجمه تفسير الميزان- جلد 4 ص 229- 239، جلد 16 ص 399

ناصر مکارم شیرازی و جعفر سبحانی- پاسخ به پرسش های مذهبی- صفحه 454

 این مطلب از دایره المعارف طهور به ادرس  :http://tahoor.com/fa/article/view/112772 نقل  شده است.

بسمه تعالی

فقال علی بن ابی طالبعلیه­السلام: ” مَن عَلَمَنی حرفاً فقد سیرنی عبداً”

ای نور آسمانی که خدا از جایگاه ربانیت خود در روح تو دمیده است، ای مشغول به شغل انبیا، ای سبب رویش گلهای دانایی، باغبان باغ امید؛ می­دانی چرا روز بزرگداشتت با شهادت استاد شهید گره خورده؟!

روزی که جوان عمامه به سر وارد کلاس مختلط دانشگاه شد و با دو ساعت صحبت چشمان بی­فروغ دانشجویان دختر و پسر بی­حجاب و کم حجاب را به میزبانی اشکهای ندامت خواند معلمی معنی گرفت، کلمه استاد جان تازه یافت، پس به پاس زحماتش دعوت به دیدار حق شد و از سرور و شادمانی او ما نیز متنعمیم تا 12 اردیبهشت روز تو نام گیرد.تویی که همچون او روح امید به زندگی را در جان خشکیده اما مشتاق من احیا کردی.

سپاس می­گوییم تمام زحماتت را و ارج می­نهیم تلاش شبانه روزی و بی­شائبه­ات را و دعای خیر می­کنیم برای تو، برای تو که مانند شمع می­شوزی و جهل را می­سوزانی و از فکر و ذهن ما دور می­سازی، برای تو که بی­صدا آب می­شوی و رنج­های دلت را کسی نمی­داند، برای تو که همیشه در صحنه­ای، برای تو که جان خود را در طبق اخلاص می­گذاری تا مانع از آسیب به جان شاگردان عزیزتر از جانت شوی ای عزیز و ای ستودنی…

کلمات فداکاری و ایثار در مقابل تو سر تعظیم فرود آورده­اند؛ آنها دیده­اند که معلمی در زیر آوار ماند تا دانش آموزانش سالم بمانند او در آخرین لحظات بر تخته نگاشت، ” آوار- معلم- خداحافظ- بچه ها “؛

و چه زیبا پر کشیدند…

دیده­اند که معلمی در آتش سوخت ولی جان دانش آموزانش را نجات داد، دیده­اند معلمی در دریا غرق شد تا درس از خود گذشتگی را به کودکانش یاد دهد، دیده­اند معلمی را که موهایش را از ته تراشید تا شاگرد سرطانی­اش خجالت نکشد، دیده­اند معلمی را که کیلومترها در برف و یخ پیاده رفت تا بر روی تخته سیاه بی­رنگ و روی ده، بیاموزد عشق را…

فداکاری و ایثار جلوه­ای دیگر از جلوه­گاه تو را به نقش کشید وقتی که بی­شمار معلم­های شهیدی پرپر شدند تا درس مردانگی و استقامت را نه فقط به کودکان و دانش آموزان بلکه به تمام تاریخ ایران یاد دهند.

قطعا معلم حسین فهمیده، محمد ابراهیم همت، محمود کاوه، محمد جهان­آرا، بهنام محمودی، ابراهیم هادی، علیرضا ماهینی، حسن باقری، مهدی زین­الدین، عبد­الحسین برونسی، مهدی باکری و صیاد شیرازی به اندازه خود این شهیدان ستودنی هستند که درس فداکاری، حریت و جوانمردی را به آنان ز جان آموختند.

و اما اساتید محترم گلستان آمنه(س)؛

مهربان استادم، سرکار خانم قنبری، راوی اندیشه و انقلاب اسلامی و وصیت نامه و قانون اساسی …

در کویر کاستی­ها و سراب بی­خیالی­ها دستان گرمتان راه­گشایم شد، استاد استادم تو که خود شاگرد استادی و استاد اساتید، عاشقانه می­ستایمت چون با من متعلم شدی تا من معلم شوم، با من راه آمدی تا من راه و روش زندگی بیاموزم، اگر مادر بخوانمت بیراهه نرفته­ام که چُنان او در جای جای نادانستن رهایم نکردی و پا به پایم آمدی تا یاد بگیرم؛ به یاد تمام این ساعات دوستت دارم…

سرکار خانم خائفی و اساتید دیگر ادبیات عرب…

استاد مهربان و دلسوزم از خود می­پرسم چه کسی جز تو کوله­بار زندگی را اینگونه از نور هدایت لبریز می­کند؟

اشاره­های حکیمانه­ات و هذا و لماذا و أنت و أنا و توقیع و تحضیض و استثناء و ترکیب و تعریب مرز بین دنیا و آخرت را به من آموخت، چرا که هر چه بیشتر آموختم بیشتر دانستم که چه دریای بیکرانی است علم و دین…

مهربان استادم چگونه از یاد برم نفوذ نگاهت را و سادگی لبخندت را، تو که صادقانه شبهای امتحان ما را همراهی کردی و با جان به ما آموختی، استادم من از تو درس زندگی را بیشتر از نحو آموختم، مهربانم بر اساس آن روزها دستانت ستودنی است. ” نحن نُحِبُّکِ “

اساتید محترم اخلاق و مهارتهای زندگی و تدبر در قرآن؛

استاد روحانی، استاد محترم اخلاق دان و اخلاق گر؛

مهربان پرتواضع چه آرام بر صندلی سخن تکیه می­کنی و سوار بر الفبای زندگی بی­محابا می­تازی،

استادم، با آن خنده ملیح و دلنواز و عاشقانه­های قرآنی، چگونه می­توانم فراموش کنم که تو ریسمانی از جنس کلام بر گردنم انداختی و مرا از تاریکی به مسیر آسمانی نور و روشنی کشاندی؟ مهربانم وقتی دهان به تمجید نهج البلاغه باز می­کردی کوچکترین چیزی که ثمره کلامت بود حلقه اشکهای بی شکیبم بود که خجالت می­کشید از جاری شدن…

مهربانا! امروز دستانت را به پاس این ساعات می­بوسم.

اساتید محترم روش تدریس و تحقیق، استاد بابا میر سیدی، نازنین استادم، استاد روزهای دلواپسی، اولین روزهای کلاست به ما حس سرمستی می­داد و از اینکه معلمی مهربان داشتیم که گوشه­های ذهنمان را با خلاقیت و نوآوری غبار می­زدود، خرسندیم.

و امان از امتحان عملی، شوری عجیب و غیر منتظره در مدرسه، بوی حلوا، کوفته، آش، کوکو و … اما چه زیبا که حس شاگرد نوازی پشت چشمان محجوبت هیچوقت پنهان نماند، اگر از من ایراد گرفتی ده بار تعریف کردی و من خجالت زده شدم از تعریفی که می­دانستم از روی ارفاق است و ممنونم که از میان زبان انگلیسی و دانشگاه و حوزه، مدرسه باصفای ما را برگزیدی برای تدریس خالصانه و پرانرژی­ات،

پس ” I LOVE YOU “

از خود می­پرسم نکند جسور شده­ام، نکند معلمی از اینگونه بی­محابا گفتنم برنجد؟! اما چه کنم تمام وجودم زبان شده و سخن می­گوید، بگذار بنویسم تا شاید قلبم آرام گیرد و می­دانم که تو می­بخشی جسارت قلمم را…

اساتید محترم عقاید و کلام و منطق، مهربان استادانم سرکار خانم حسینی مهر و سرکار خانم اسماعیلی؛

استاد مهربانم سرکار خانم اسماعیلی، با خویش کلنجار می­روم که از نگاه­های ریز و پرهیجان زیر عینک چیزی نگویم ولی مگر می­شود؟! گاهی خسته از روزگار و سختی­ها و شاید دلسرد اما همچنان لبخند بر لب داشتی آنچنان که من هم یادم می رفت چگونه بر سر کلاست حاضر شدم، مهربان استادم با خود فکر می­کردم اصلا تو با چیزی به اسم صندلی برای نشستن هم آشنایی؟!

حقا که این سخن استاد شهید که می­فرمود: معلم باید نیروی فکری متعلم را پرورش دهد و قوه ابتکار او را زنده کند، در موردت صادق است، که از قدرت و علم بی­کران واجب الوجود گفتی و قضا و قدر و سرنوشت و ممکن الوجود، … معتزله و اشعریه و عدلیه و امامیه برایم خواندی و نَظام ، ملاصدرا و مصباح و سبحانی و سعیدی­مهر آموختی­ام، پس به پاس داشت آن روزها خاک قدومت طوطیای چشمم…

سرکار خانم کردنژاد و فاطمی­مهر و فلاحی، با قلم عشق و محبت و ساده دلی بر دیوار دلم از تاریخ و حدیث و روش تحقیق و طرح و درس و مقاله و تبیین مسأله و اهمیت و ضرورت و پیشینه و تبار شناسی برایم گفتی و با عاشقانه­های آرامت نوشتن را در چشمم ساده نمودی.

ممنونم و سپاس از این همه محبت و مهربانی!

اساتید محترم نویسندگی و داستان نویسی، سرکار خانم جوادی؛

این شعر و قلم نیست سزاوار سپاست # صد جامه بهتر بود از نور، لباست

با آوای دلنشین کلامت نوشتن آموختیم و با الفبای درس تو قلم می­سائیم، نشاط خنده­هایت و کلام جانفدایت چونان نغمه فرشتگان بر جان دلمان فرو می­نشیند، در وسعمان نمی­گنجد مقامت را گرامی بداریم، پس روزت را گرامی میداریم.

اساتید محترم اخلاق­دان و اخلاق­گر، سرکار خانم کیان ثابت و محمدی؛

از آنجایی که یاد گرفتیم حقوق را بدانیم اما با آن زندگی نکنیم و کد اصلی رضایت خدا را به دست باد  نسپاریم، شما از رفتن و برگشتنتان بر ایمان گفتید و ما درس ایستادگی گرفتیم، شما از ؟؟؟ خودتان گفتید و ما شور زندگی آموختیم، دستان دستکش پوشیده حنا بسته­تان را می­ستاییم به پاس روزهای با هم بودن، سرای دلمان را با نور کلامت روشن کردیم و در کنارتان لحظات دلپذیر و فرح بخشی داشتیم، در قنوت دستانمان بر آستان کریم برایتان صبر و فزونی علم خواهانیم، لحظاتتان لبریز از لبخند خدا …

سرکار خانم خردمند، مشایی، چهره­قانی، دهقان، حسینخانی، مهدی­پور، اندرزا، بابایی، و دیگر باغبانان گلستان آمنه(س)؛

گر چه وجودم لایق حضور در کلاس درستان نبود اما خاضعانه­ترین تعظیم و خاشعانه­ترین تکریم را هدیه می­کنم به دریای بیکران و مواج دلتان که اگر شما نبودید این گلستان خزان می­شد…

و اما…

مدیر دوست داشتنی سرکار خانم سائری؛

چگونه بنویسم برای کسی که دوستی، هدایت، نظم، علم، عشق، اعتماد، آرامش  را در وجودم پروراند و با آنکه سر بر آسمان می­سائید ریشه در خاک داشت و ثمره­اش را با دستانی دلسوز و متواضع دانه دانه در جان دلمان نشاند!

دوستت دارم و می­ستایمت…

در مجالی که برایم باقی است باز همراه شما مدرسه­ای می­سازیم که خرد را با عشق، علم را با احساس و دین را با عرفان تدریس می­کنند.

و دیگر اساتید محترم و مهربان حوزه و بالاخص مدرسه علمیه آمنه(س)؛

گرچه توفیق حضور در کلاس و درس خیلی از شما نازنین­ها را نداشتم ولی همین جا از خداوندمان خواستارم توفیق روز افزون، سلامتی، و سعادت را ضمیمه وجودتان کند و من نالایق را توفیق حضور در محضرتان عطا کند.

امام محمد باقر(ع):

” تمام جنبندگان روی زمین و ماهی­های دریا و هر موجودی در هوا و همه اهل آسمان و زمین است برای کسی که آموزگار خوبی هاست آمرزش می­خواهند. “(بحارالأنوار، ج 2، ص 17)

یا صاحب­ الزمان؛

ای صاحب کان و مکان، و ای بهانه روزیِ جهان، ای سبب اتصال زمین و آسمان، ای حجت خدای منان، ای عصمت پنهان و ای آموزگار مهربان گرچه دستانم خالیست و دیوار دلم سفالیت و ادعایم پوشالی…

اما ای پسر کریم و ای مقامت عظیم، ای پسر حسین و ای برای حسن نور عین،

مولای مهربانی­ها!

شما از درگاه رب عالمین، سلامت، سعادت، موفقیت، امنیت و شهادت را برای تک تک عزیزانم بخواه که مستجاب الدعوه­ترین ما شمائید؛

مولای خوبم، شما بخواه استادانم آنچه را که می­پسندی گویند و آنچه حق خواهد پویند و پا در رکابت تا شهادت کوبند که دعای شما عزمشان را جزم و دلشان را آرامش بخشد.

آمین

به لطف و رحمتت یا ارحم الراحمین

مرضیه ساجدی فر - اردیبهشت 1395

روستای خاوه

مدرسه علمیه حضرت آمنه(س)

انجماد غذا را استریلیزه (عاری از میکروب یا ضدعفونی) نمی کند بلکه سرمای زیاد فقط رشد میکروارگانیسم ها (ریزاندامگان) را متوقف کرده و سرعت تغییراتی که کیفیت موادغذایی را کاهش داده یا موجب فساد غذا می شوند را کند می کند. کیفیت و سلامت محصول نهایی به رعایت بهداشت در کلیه مراحل قبل و بعداز انجماد بستگی دارد. انجماد بر روی بافت، رنگ، میزان آب و طعم غذاها تاثیر می گذارد بنابراین باید از موادغذایی دارای کیفیت خوب برای انجماد استفاده نمود.

لازم است برای حفظ کیفیت موادغذایی منجمد شده موارد زیر را مورد توجه قرار دهید:
۱) موادغذایی را باید در پاکت های مخصوص فریزر قرار داده، کاملا هوای آن را تخلیه نموده و سپس به سرعت آن ها را در فریزر با دمای ۱۸- درجه سانتی گراد منجمد نمایید.
۲) مقدار زیاد موادغذایی را یکدفعه منجمد نکنید زیرا سرعت انجماد کاهش یافته و موجب تخریب بافت موادغذایی می شود. موادغذایی باید به میزانی باشد که طی ۲۴ ساعت منجمد شود؛ این مقدار معمولا ۱.۵- ۱- کیلوگرم غذا برای هر فوت مکعب فضای فریزر می باشد.
۳) وقتی غذا منجمد می شود آن را تا زمان مصرف در دمای فریزر نگهداری نمایید. حتی تغییرات جزئی دما موجب انجمادزدایی آهسته موادغذایی شده و بافت آن را تخریب می کند.
۴) موادغذایی منجمد نشده را روی موادغذایی منجمد قرار ندهید زیرا موجب انجماد زدایی مواد داخل فریزر می شوند.
۵) بسته های موادغذایی را به گونه ای در فریزر بچینید که هوا به راحتی در اطراف آن ها جریان یابد.
۶) موادغذایی با منشأ دامی برای رشد میکروارگانیسم های مولد بیماری بسیار آمادگی دارند بنابراین هنگام آماده سازی، بسته بندی و استفاده از آن ها باید بسیار دقت شود. هیچ وقت آن ها را بیش از دو ساعت در دمای اتاق قرار ندهید و در صورتی که موادغذایی را به صورت منجمد خریداری نموده اید حداکثر با فاصله یک ساعت از زمان خرید به فریزر منتقل نمایید. همچنین برای آماده سازی موادغذایی برای انجماد، از تمیزی سطوح و ابزار مورد استفاده اطمینان حاصل نمایید.
۷) موادغذایی منجمد را پس از انجمادزدایی سریعا مصرف نمایید و از انجماد و رفع انجماد مکرر آن ها خودداری نمایید.
۸) برای عملکرد بهتر فریزر، از وارد نمودن موادغذایی مرطوب بدون پوشش مناسب یا بسته هایی که سطح آن ها خیس می باشد به داخل فریزر خودداری نمایید.
● بسته بندی مناسب برای مواد غذایی:
قبل از آماده سازی غذا برای انجماد، لوازم بسته بندی را آماده نمایید. این مواد باید مقاوم در برابر رطوبت، بادوام و برای بسته بندی راحت باشند، همچنین در دماهای پایین حالت شکننده پیدا نکنند. پاکت های فریزر و کاغذهای آلومینیومی مناسب هستند ولی این کاغذها (فویل) براحتی پاره می شوند. اگر بتوانیم هوا را به میزان کافی خارج نماییم، ظروف مخصوص فریزر نیز مناسب هستند. فراموش نکنید که تمام مواد غذایی بسته بندی شده برای نگهداری در فریزر را برچسب بزنید.
▪ گوشت:
فقط گوشت با کیفیت را منجمد نمایید. گوشت های فرآوری شده برای مدت کوتاه تری قابل نگهداری هستند (۳-۱ماه).
الف) خنک کردن و رسیدن گوشت:
گوشت لاشه های تازه کشتار شده یا قطعات بزرگ گوشت باید طی ۲۴ ساعت به دمای کمتر از ۴ درجه سانتی گراد برسند تا فاسد و ترشیده نشوند. گوشت باید در دمای ۴-۰ درجه سانتی گراد خنک شود. احشا و اندرونه های دامی (جگر، دل) را می توان بلافاصله پس از خنک شدن بسته بندی و منجمد نمود. گوشت گوساله یا بره را بعد از گذشت ۲۴ ساعت از کشتار می توان به قطعات کوچک تقسیم نمود و پس از بسته بندی در فریزر منجمد نمود. گوشت تازه کشتار شده که از قصابی خریداری می شود پس از شستشو و نگهداری به مدت دست کم ۲۴ساعت در یخچال برای منجمد نمودن آماده است.
ب) برش گوشت:
بسته به نوع استفاده، گوشت را می توان به اندازه های مختلف برش داد و یا چرخ نمود و بعد منجمد کرد.
ج) بسته بندی:
باید از پاکت های مخصوص فریزر برای بسته بندی گوشت استفاده نمود. گوشت هایی که به صورت بسته بندی خریداری می شوند باید در پاکت های فریزر جدید مجدد بسته بندی شوند زیرا پلاستیک های بسته بندی آن ها برای انجمادمناسب نیستند. گوشت را باید در اندازه هایی که برای یک وعده مصرف مناسب است بسته بندی نمود و تا آنجایی که امکان دارد استخوان ها را جدا نمود زیرا فضای زیادی را اشغال می کنند.
▪ ماکیان و پرندگان شکاری
ـ ماکیان:
فقط گوشتهای تازه و با کیفیت ماکیان را برای انجماد انتخاب کنید. آن ها را به اندازه مصرف یک وعده در پاکت های مخصوص فریزر بسته بندی نموده و هوای بسته بندی را کاملا خارج نمایید. اگر ماکیان را به صورت بسته بندی خریداری نموده اید آن ها را مجددا در یک بسته فریزر جدید قرار دهید. هنگام بسته بندی آن ها را به هم بفشارید تا هوای میان آن ها کاملا خارج شود و فضای کمتری در فریزر اشغال نماید. بعد از بسته بندی در آن ها را ببندید روی آن ها را برچسب بزنید و بلافاصله منجمد نمایید. ماکیانی که به صورت بسته بندی شده و منجمد خریداری می شوند باید دارای برچسب حاوی کد بهداشتی بهره برداری دامپزشکی، نام و نوع فرآورده، نام و نشانی کشتارگاه، تاریخ تولید و انقضا مصرف و شرایط نگهداری، باشند.
داخل شکم پرندگان شکاری (بلدرچین، قرقاول، غاز و اردک) را باید بلافاصله پس از شکار تمیز نمود و پس از پرکنی و شستشوی آن ها مطابق دستورالعمل ماکیان منجمد نمود. چربی اضافی ماکیان باید گرفته شود تا از فساد زودرس آن ها جلوگیری شود.
هیچ وقت ماکیان را به صورت شکم پر (مواد مخصوصی که به منظور پخت در داخل شکم ماکیان قرار می دهند) در فریزر قرار ندهید زیرا در طی زمان انجماد یا انجمادزدایی، باکتری هایی که بیماری های ناشی از غذا را ایجاد می کنند به راحتی می توانند در مواد داخل شکم ماکیان رشد کنند.